O PRELEGENCIE
Informacje o prelegentce:
Prof. UAM dr hab. Iwona Chmura-Rutkowska – pedagożka, socjolożka, edukatorka równościowa, pracuje na Wydziale Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Kierowniczka, badaczka i konsultantka projektów z zakresu dyskryminacji i przemocy motywowanej stereotypami i uprzedzeniami w socjalizacji i wychowaniu, edukacji równościowej oraz studiów nad historią kobiet.
Członkini Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego, Sekcji Pedagogiki Krytycznej oraz Zespołu Pedagogiki Młodzieży przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN, Rady Naukowej Interdyscyplinarnego Centrum Badań Płci Kulturowej i Tożsamości UAM, Zespołu „Gdy Nauka Jest Kobietą UAM”, Zespołu ds. Audytu i Monitoringu Równości oraz Różnorodności UAM. Współzałożycielka i członkini grupy badawczej „Płeć i Edukacja – Gender and Education”. Opiekunka Koła Naukowego Edukacji Równościowej Emancypacja UAM.
Przewodnicząca Rady Fundacji Ja,Nauczyciel’ka i wiceprezeska Fundacji Muzeum Historii Kobiet. Współpracowniczka instytucji państwowych, samorządowych oraz organizacji pozarządowych działających na rzecz równego traktowania. Ekspertka w Zespole ds. Polityki Równości i Różnorodności Miasta Poznania, Zespole sterującym polityki oświatowej dla miasta Poznania 2030, radzie programowej Poznańskiego Centrum Dziedzictwa oraz w European Fem Institute. Współautorka programów edukacji równościowej dla nauczycielek i nauczycieli „Akademia równości i różnorodności” (Fundacja Rozwoju Motylarnia) oraz „Co wy o nich wiecie” (Fundacja Muzeum Historii Kobiet).
Autorka i współautorka publikacji naukowych i popularnonaukowych, a także materiałów szkoleniowych i edukacyjnych dotyczących równego traktowania dla dzieci, młodzieży i dorosłych, między innymi: Niegodne historii? O nieobecności i stereotypowych wizerunkach kobiet w świetle podręcznikowej narracji historycznej w gimnazjum (2015), Gender w podręcznikach (2016), Być dziewczyną – być chłopakiem i przetrwać. Płeć i przemoc w narracjach młodzieży (2019), Szkoła otwartości – dbam o równość płci. Przegląd badań i dobrych praktyk (2021), Raport z monitoringu warunków pracy i równego traktowania w UAM (2022), Młode wartości. Jakiego świata chce pokolenie Z reprezentujące obszar ICT i STEM? (2022), Nierówność płci w języku (2022) a także serii publikacji w ramach projektów: Lights4Violence. Lights, Camera and Action Against Dating Violence, Pierwsze uczone Uniwersytetu Poznańskiego 1919 – 1939.
Temat wykładu:
Szara strefa codzienności. Seksizm i przemoc ze względu na płeć a dobrostan psychofizyczny dzieci i młodzieży.
Streszczenie:
Seksizm, molestowanie seksualne i przemoc ze względu na płeć są doświadczeniem dziewcząt i chłopców. Zaczyna się wcześniej niż się powszechnie sądzi. Doświadczana w różnych formach dyskryminacja ze względu na płeć przekłada się na postrzeganie siebie i innych, codzienne zachowania i decyzje, ścieżkę edukacyjną, relacje społeczne oraz ma krótko- i długoterminowe negatywne konsekwencje dla zdrowia fizycznego i psychicznego.
To dziesiątki zachowań, zaczynając od takich jak używanie wulgarnych określeń dotyczących płci, wyśmiewanie, stygmatyzowanie w seksualnym kontekście, „slut shaming”, opowiadanie pogardliwych obraźliwych wulgarnych żartów w odniesieniu do płci i seksualności; robienie komuś niechcianych zdjęć i nagrywanie filmików w seksualnym kontekście; wysyłanie nieprzyzwoitych, wulgarnych wiadomości, naruszanie przestrzeni osobistej a kończąc na napastowaniu seksualnym. Niestety, dorośli, którzy uwewnętrzniają stereotypy związane z płcią, uznają wiele zachowań przemocowych za „normalne” lub typowe dla dzieci i młodych w okresie dojrzewania – takie, z których „się wyrasta”. Tymczasem zarówno dziewczęta, jak i chłopcy potrzebują pomocy, by przeciwstawić się krzywdzącym definicjom kobiecości i męskości. Szkoła odgrywa w tym procesie szczególną rolę. Jest instytucją, która może podtrzymywać i reprodukować uprzedzenia, albo też dając młodym ludziom narzędzia demaskowania stereotypów, może wypełniać emancypacyjną funkcję wobec zastanych przez dzieci oraz młodzież dominujących wzorców oraz nierówności.
Porozmawiajmy poważnie o tym jakie przesądy, stereotypy, oczekiwania społeczne związane z płcią i seksualnością najbardziej uderzają i szkodzą dobrostanowi dziewcząt i chłopców oraz ich wzajemnym relacjom? Jakie są konsekwencje seksizmu w relacjach dziewcząt i chłopców? Jak seksizm wpływa na zdrowie psychiczne dziewcząt i chłopców? W jaki sposób możemy pomóc, wspierać dziewczęta i chłopców w budowaniu zdrowych relacji bez uprzedzeń?